Châm ngôn 15:1 khẳng định một chân lý sâu sắc và đầy giá trị trong giao tiếp và ứng xử: “Lời đáp êm nhẹ xua tan cơn giận, còn lời nói nặng nề khơi dậy cơn thịnh nộ.” Câu Kinh Thánh này không chỉ là một lời khuyên khôn ngoan mà còn là một nguyên tắc sống giúp chúng ta xây dựng các mối quan hệ hòa thuận và tránh được những xung đột không đáng có.
Từ “êm nhẹ” (soft) trong nguyên bản Kinh Thánh mang ý nghĩa rộng hơn, bao gồm “nhẹ nhàng,” “tử tế,” “nhân hậu,” và “thể hiện sự chu đáo, dịu dàng.” Ngược lại, “cơn giận” (wrath) biểu thị sự “phẫn nộ” hoặc “thịnh nộ.” Như vậy, Châm ngôn 15:1 dạy chúng ta rằng người khôn ngoan sẽ chọn cách ứng xử nhẹ nhàng và mềm mỏng khi đối diện với vấn đề hoặc sự tức giận. Bản dịch New Living Translation diễn giải câu này một cách rõ ràng: “Lời đáp nhẹ nhàng làm nguôi cơn giận, nhưng lời nói cay nghiệt làm bùng nổ cơn thịnh nộ.”
Sách Châm ngôn, trọng tâm là sự khôn ngoan, hướng dẫn những người trẻ tuổi cách đạt được sự thông hiểu và sáng suốt bằng cách rèn luyện kỷ luật, chọn lựa điều đúng đắn, công bằng và có ích. Khôn ngoan, về bản chất, là một sự lựa chọn, thể hiện qua thái độ sống cơ bản của mỗi người. Người khôn ngoan, dựa trên các giá trị và cam kết của mình, chọn sống theo các nguyên tắc của Đức Chúa Trời, đưa ra những quyết định đúng đắn và tuân theo lời khuyên, sự hướng dẫn trong Kinh Thánh. Họ áp dụng lẽ thật của Chúa và vâng phục ý muốn Ngài.
Trong Châm ngôn 15:1, sự lựa chọn khôn ngoan được đề cập trước: “lời đáp êm nhẹ xua tan cơn giận.” Nói lời đáp êm nhẹ nghĩa là phản ứng một cách dịu dàng, kiên nhẫn, làm dịu đi cơn giận và ngăn chặn tình huống leo thang. Ngược lại, “lời nói nặng nề khơi dậy cơn thịnh nộ.” Sự lựa chọn dại dột là phản ứng thiếu tử tế, hấp tấp và giận dữ. Sau đó, Solomon nhắc lại sự lựa chọn khôn ngoan và dại dột: “Người nóng nảy khơi dậy xung đột, còn người kiên nhẫn làm dịu cơn cãi cọ” (Châm ngôn 15:18).
Lời đáp êm nhẹ xua tan cơn giận bằng cách làm dịu đi một tình huống có khả năng căng thẳng hoặc bùng nổ. Lời nói nặng nề lại gây ra tác dụng ngược lại; thay vì làm tan biến cơn giận, nó lại thổi bùng nó lên. Gia-cơ dạy các tín đồ rằng “cơn giận của con người không mang lại sự công chính mà Đức Chúa Trời mong muốn” (Gia-cơ 1:20). Theo Gia-cơ, “Sự khôn ngoan từ trên cao thì trước hết là thanh sạch, sau đó là yêu chuộng hòa bình, khoan dung, mềm mại, đầy lòng thương xót và bông trái lành, không thiên vị, không giả hình” (Gia-cơ 3:17).
Người Cơ Đốc khôn ngoan luôn ghi nhớ rằng Đức Chúa Trời kêu gọi chúng ta trở thành người kiến tạo hòa bình: “Phước cho những người kiến tạo hòa bình, vì họ sẽ được gọi là con của Đức Chúa Trời” (Ma-thi-ơ 5:9). Chọn lựa thúc đẩy và truyền cảm hứng cho hòa bình đòi hỏi những đức tính khác được khuyến khích trong sách Châm ngôn. “Kế hoạch của người siêng năng dẫn đến lợi nhuận,” Châm ngôn 21:5 nói. Cần có sự suy nghĩ trước, siêng năng và lập kế hoạch để sẵn sàng đóng vai trò người kiến tạo hòa bình trong những tình huống khó khăn hoặc căng thẳng. Chúng ta phải hằng ngày “mặc lấy Chúa Giê-xu Christ, và đừng chiều theo xác thịt để thỏa mãn những dục vọng của nó” (Rô-ma 13:14, ESV).
Để sẵn sàng có một lời đáp êm nhẹ xua tan cơn giận, chúng ta phải đưa ra lựa chọn hàng ngày để nuôi dưỡng và phát triển sự kiên nhẫn, tử tế, dịu dàng và tự chủ (Cô-lô-se 3:12; Ga-la-ti 5:22).
